یکی از جالبترین آزمایش های روانشناسی که نظر من را به خود جلب کرد، ازمایشی بود به نام عروسک بوبو بود ،که با هدف سنجش میزان خشونت در کودکان، توسط البرت بندورا یکی از روانشناسان مشهور صورت گرفت.
در اوایل دهه 1960، بحث بزرگی به راه افتاد در مورد اینکه ژنتیک، عوامل محیطی و یادگیری اجتماعی، هرکدام چقدر در رشد و تربیت کودک نقش دارند. بندورا، آزمایش عروسک باد شده بوبو را انجام داد تا نشان دهد که چگونه مشاهده رفتار پرخاشگرانه، می‌تواند بر یادگیری خشونت کودکان تأثیر داشته باشد.»
او 72 کودک 3 تا 6 ساله را انتخاب کرد که نیمی دختر و نیمی پسر بودند. سپس آن‌ها را به سه گروه 24 تایی تقسیم کرد.
گروه اول: کودکانی که رفتار خشونت‌آمیز یک الگوی بزرگ‌سال را به مدت ده دقیقه نسبت به عروسک بوبو» تماشا می‌کردند. بزرگ‌سال‌ها، به صورت فیزیکی، حمله کردن و ضربه زدن به عروسک بادی حمله می‌کردند و هم‌زمان با داد و فریاد، پرخاشگری کلامی را نیز نشان می‌دادند. مثلاً می‌گفتند: بزن تو دماغش!» یا پرتش کن تو هوا!».
گروه دوم: کودکانی که آن‌ها هم رفتار الگوی بزرگ‌سال را تماشا می‌کردند اما این رفتار یک رفتار خشونت‌آمیز نبود و به‌صورت بازی با سایر اسباب بازی‌هایی بود که در اتاق آزمایشی توسط آزمایشگر فراهم شده بود.
گروه سوم: گروهی بودند که هیچ نوع الگوی بزرگ‌سالی را تماشا نمی‌کردند و به‌تنهایی در اتاق آزمایش بازی می‌کردند.
تمام این سه گروه، به‌طور کاملاً مساوی به دو گروه دختر و پسر تقسیم شدند. در پایان آزمایش، گروهی از کودکان که الگوی پرخاشگری بزرگ‌سال را تماشا کرده بودند بیشتر از دو برابر گروه کنترل، رفتارهای پرخاشگری فیزیکی و کلامی را نشان دادند و کودکان گروهی که الگوی بدون پرخاشگری بزرگ‌سال را مشاهده کرده بودند حتی نسبت به گروه کنترل، رفتار پرخاشگری کمتری نشان دادند.
این رفتارهای تهاجمی در پسران بیشتر از دختران بود. ضمن اینکه نتایج نشان می‌داد پسرها از مردان بزرگ‌سال و دخترها از ن بزرگ‌سال بیشتر تقلید می‌کنند.
آنچه که بندورا و دیگران توانستند نشان دهند، اهمیت یادگیری مشاهده‌ای الگوی رفتاری والدین در کودکان» است. یادگیری مشاهده‌ای، یکی از مهم‌ترین الگوهای یادگیری در هیجان رفتار و تن گفتار را ارائه می‌دهد؛ زیرا بر این اساس، نه‌تنها رفتار را می‌توان از طریق مشاهده آموخت بلکه واکنش‌های هیجانی مثل ترس و شادی را نیز می‌توان بر مبنای روش جانشینی شرطی کرد و آموزش داد.
نویسنده : سعید عباسی
تاریخ : 98/ 3/4
سایت : bishtarazyek.com
درباره این سایت